شنبه، اردیبهشت ۲۱، ۱۳۸۷

چند نکته درباره‌ی نوشتن مقالات تحقیقاتی (۵)

ژورنال‌های ISI

زمانی که می‌خواهید یک مقاله را به یک ژورنال بفرستید، پیش از هر چیز لازم است اطلاعاتی از مجله (ژورنال)ی که قصد دارید مقاله را برای داوری به آن‌ها بسپارید، به دست آورید.
اصلی‌ترین چیزی که باید بدانید این است که این مجله جزو مجلات ایندکس شده به‌وسیله‌ی ISI هست یا نه. خوب این چه اثری دارید؟ چه فرقی می‌کند و اصلاً این ISI چی هست؟
به احتمال زیاد چیزهایی درباره‌ی ISI شنیده‌اید و شاید هم کاملاً با مکانیزم اندیس‌گذاری ISI آشنا هستید. اما اگر برای آن‌ها که زیاد در این مورد نمی‌دانند، کمی توضیح بدهم شاید بد نباشد.

ISI چیست؟
ISI یک سایت ایندکس‌کننده‌ی مقالات است. مشابه خیلی سایت‌های ایندکس‌کننده‌ی دیگر. ایندکس‌کننده‌ها، مجموعه‌ی بزرگی از مجلات را ایندکس می‌کنند و در واقع پایگاهی برای جست‌وجو و درجه‌بندی مجلات و مقالات آن‌ها فراهم می‌آورند. در این پایگاه، اطلاعات کلی (عنوان، نویسندگان، چکیده و بازبُردهای) مقالاتی که در مجلاتِ عضو آن ایندکس‌کننده هستند در دسترس است و با جست‌وجو در آن‌ها می‌توان مقالات مورد نیاز خود برای مطالعه‌ی پیشینه‌ی یک موضوع را یافت.
ISI مشهورترین این ایندکس‌کننده‌هاست و به سبب اعتباری که دارد، به عنوان یک مرجع اساسی برای جست‌وجوی مقالات، پیشینه‌ی افراد و پیشینه‌ی مجلات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در خیلی از دانشگاه‌ها، از جمله بسیاری از دانشگاه‌های ایران، تعداد مقالاتی از فرد که در مجلات ایندکس شده توسط ISI چاپ شده‌اند، به عنوان یکی از معیارهای اصلی تعیین اعتبار او محسوب می‌شود.
اما چیزی که در ISI از اهمیت بیش‌تری نسبت به تعدد مقالات برخوردار است، تعدد ارجاعات به یک مقاله است. اصلی‌ترین مبنای محاسبه‌ی ارزش در ISI تعداد ارجاعات دیگران به مقاله، فرد یا مجله است. هر قدر تعداد ارجاعات به مقالات یک مجله (به نسبت تعداد مقالات منتشر شده در آن) بیش‌تر باشد، مقاله از ارزش بیش‌تری برخوردار است.
برای محاسبه‌ی ارزش یک مجله در ISI، از معیاری به نام Impact Factor استفاده می‌شود. برای محاسبه‌ی این معیار، تعداد ارجاعات صورت گرفته از دیگر مقالات چاپ شده در مجلات ISI به مقالات یک مجله، بر تعداد مقالات منتشر شده توسط مجله در دو سال گذشته تقسیم می‌شود.
بعضی مجلات برای افزایش IF یا همان (Impact Factor)، پس از اینکه مقاله را پذیرفتند از نویسندگان می‌خواهند تعدادی ارجاع به دیگر مقالات همان مجله در همین زمینه اضافه کنند و این امر یکی از هزاران تقلبی است که در دنیای علم به وفور آن‌ها را از نظر می‌گذرانیم. زیاد نباید جدی‌اش گرفت. در هر حال، در اغلب موارد، چاپ مقاله در یک مجله‌ی ایندکس شده ISI بسیار سخت‌تر از مجلات دیگر است و امتیازات بالایی را هم برای فرد به همراه دارد.

جدال داوری/حُرّی
در ایران چندی پیش جدال شدیدی بین طرفداران تعیین ارزش‌ها و امتیازدهی به افراد با بهره‌گیری از معیارهای ISI و مخالفین این امر در گرفت که هنوز هم، البته بی سر وصدا، ادامه دارد. در راس مخالفان، دکتر رضا داوری اردکانیِ معروف قرار دارد که معتقد است ISI و تعداد مقالات فرد در ISI یا تعداد ارجاعات به مقالات فرد در ISI نمی‌تواند معیار مناسبی برای گزینش افراد باشد. استدلال‌اش هم این است که مقالات ISI درجات گوناگونی دارند و گاهی مقالات متوسطی در بعضی از آن‌ها چاپ می‌شود که به عنوان یک کار علمی در درجه بالا قابل پذیرش نیست. از طرفی گاهی بعضی مقالات در یک مجله‌ی با IF بالا چاپ می‌شوند که IF بالای خود را با تقلب‌هایی از آن دست که ذکر شد فراهم کرده و مجله‌ی درجه‌بالایی نیست.
من در طرفداران ISI چهره‌های مشهورشان را نمی‌شناسم، اما از یک سمینار ISI که طرفداران اصلی آن در سمینار حضور داشتند، نام دکتر عباس حرّی را به یاد دارم که از چهره‌های شاخص موافقین ISI در آن سمینار بود. استدلال موافقین هم این است، که فرض کنید ISI را نپذیرفتیم. جایگزین‌مان چه می‌تواند باشد؟ چه معیاری دقیق‌تر از معیارهای ISI می‌سنجد؟

پیدا کردن مقالات و مجلات ISI
برای پیدا کردن مقالات و مجلات ISI باید به سایت تامسون مراجعه کنید. گویا در حالت عادی دسترسی به این سایت امکانپذیر نیست و باید امتیاز دسترسی به آن را خریداری کنید. با جست‌وجوی عبارت "web of knowledge" اولین مواردی که در گوگل ظاهر می‌شوند، لینک‌هایی به سایت تامسون هستند.

در آنجا می‌توانید مجلات ISI مناسب در زمینه‌‌ی مقاله‌تان را بیابید. یک چینی اطلاعات مربوط به کلیه‌ی مجلات ISI مهندسی را در این فایل اکسل جمع‌آوری کرده. با جست‌وجوی کلمات کلیدی مقاله‌ی خود می‌توانید مقالات همخوان با آن را یافته و به عنوان گزینه‌های قابل تأمل برای ارسال مقاله‌تان آن‌ها را بررسی کنید.
در سایت تامسون، با جست‌وجوی نام مجله یا ISSN آن، می‌توانید Impact Factorِ جدید آن و اطلاعات دیگری در مورد آن را پیدا کنید. همچنین جست‌وجوی ISSN یا نام ژورنال به همراه کلمه‌ی journal در گوگل شما را به سایت اصلی ژورنال، که مقاله را می‌توانید از طریق آن به ژورنال ارسال کنید، هدایت می‌کند.
در این فایل اکسل هم یکی از بچه‌های خودمان، تقریباً اطلاعات مربوط به کلیه‌ی مجلات کامپیوتری را جمع‌آوری کرده.
معمولاً هر چقدر تعداد مقالات چاپ شده توسط مجله بیش‌تر باشد، امکان پذیرش و سرعت پاسخگویی ژورنال بیشتر است. البته همیشگی نیست و مجله تا مجله، Issue تا Issue و مقاله تا مقاله متفاوت است. معمولاً بین 3 تا 18 ماه از زمان ارسال مقاله تا دریافت پاسخ داوری آن (پذیرش، پذیرش همراه با تغییرات یا عدم پذیرش انتشار مقاله) طول می‌کشد.

هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر